Początek dwudziestego stulecia to era niezwykle szybkiego rozwoju motoryzacji, która miała wtedy dopiero kilkunastoletnią historię. Wtedy także powstało wiele istniejących po dziś dzień marek, wśród nich ta najsłynniejsza, czyli Rolls-Royce. Firma została założona w 1906 roku przez dwóch Brytyjczyków. Sir Frederick Henry Royce był wybitnym inżynierem i wizjonerem, natomiast Charles Stewart Rolls ambitnym i niezwykle bogatym przedsiębiorcą, zajmującym się sprowadzaniem różnorakich maszyn. Obaj panowie spotkali się po raz pierwszy 4 maja 1884 roku; 10 lat później powstał ich pierwszy samochód, a w 1906 roku założyli firmę Rolls-Royce. Połączenie smykałki do robienia pieniędzy z technicznym geniuszem zapewniło dopiero co powstałej firmie absolutną dominację na światowych rynkach.
W 1906 roku inżynierowie brytyjskiej firmy ukończyli prace nad nowym modelem o roboczej nazwie 40/50. Ten pojazd, później znany jako Silver Ghost, w swoich czasach będzie zdecydowanie najlepszym samochodem na świecie i zapewni swojej firmie wielką renomę, która trwa do dnia dzisiejszego.
Podobnie jak wszystkie samochody z tamtych lat Rolls-Royce 40/50 powstał w oparciu o stalową ramę w kształcie leżącej drabiny. Do niej przykręcano wszystkie elementy włącznie z nadwoziem, które wciąż zawierało wiele drewnianych elementów. To w zasadzie karoca, tyle, że zamontowana na podwoziu z silnikiem. Silver Ghost występował w niezliczonej liczbie wersji nadwoziowych, od kabrioletów po majestatyczne salonki, w sumie ponad 60 rodzajów (najbardziej znane to Barker Tourer, Hooper Landaulet, typ London-Edinburgh oraz kabriolet Barkera). Wnętrza także znacznie się różnią. W tamtych czasach każdy samochód był budowany ręcznie na indywidualne zamówienie, stąd taka różnorodność. Poszczególne modele różnią się nawet rozstawem osi. Rolls-Royce, podobnie z resztą jak dzisiaj, należał do segmentu samochodów luksusowych, mało kto mógł sobie na takiego pozwolić.
Rzućmy okiem pod maskę. Znajdziemy tam sześciocylindrowy silnik o pojemności 7 litrów, w 1909 roku pojemność wzrosła do 7,4 litra. Konstrukcyjnie jest to rzędowy, dolnozaworowy silnik z żeliwnym blokiem. Moc wahała się pomiędzy 48 a 50 koni mechanicznych. W owych czasach było to całkiem sporo, choć Silver Ghost z pewnością nie aspirował do miana sportowego wozu. Inżynierowie z Wysp postawili na luksus. Silnik słynął z niezwykle aksamitnej pracy, głównie dzięki bardzo pomysłowemu rozwiązaniu. Tłoki poruszały się w przeciwnych kierunkach wzajemnie znosząc wibracje, dodatkowo wał korbowy został wyposażony w specjalne obciążniki niwelujące drgania. W tamtych czasach była to absolutna rewolucja, a to samo rozwiązanie jest w niemal niezmienionej postaci stosowane we współczesnych samochodach. Kolejnymi nowinkami technicznymi było zastosowanie dwóch świec w każdym cylindrze, silnik wyposażono w zapłon cewkowy oraz ciśnieniowy układ olejowy. Od 1919 roku można było zamówić elektryczny rozrusznik i elektryczne oświetlenie. Te nowinki czyniły z Rolls-Royce'a 40/50 wóz wybijający się ponad inne automobile z tamtych lat. Samochód wyposażono w trzybiegową skrzynię, którą później zastąpiła czterobiegowa. Pojazd zawieszono oczywiście na piórowych resorach. Wozy z tamtej epoki miały niezwykle miękkie zawieszenie, zapewniające niebiański komfort na wiejskich drogach. Dzisiaj takie rozwiązania, jak obsługiwany ręcznie, mechaniczny hamulec tylko na tylne koła czy acetylenowe oświetlenie możemy znaleźć tylko w muzeum, jednak na początku dwudziestego wieku nie istniało nic lepszego.
Nazwa Silver Ghost bynajmniej nie została wymyślona przez firmę Rolls-Royce. Tak swój samochód nazwał Pan Claude Johnson, właściciel 40/50 w srebrnym kolorze. Człon Ghost, czyli "duch", miał oddawać cichą prace silnika. Nazwa została szybko podchwycona przez prasę. Co ciekawe firma Rolls-Royce zaczęła oficjalnie używać tej nazwy dopiero w latach dwudziestych, pod koniec produkcji modelu.
Silver Ghost był bardziej limuzyną niż autem sportowym. Rozwijał 50 koni mechanicznych przy masie przekraczającej półtorej tony. Jego prędkość maksymalna wynosiła około 80 km/h, a przyspieszenia do setki producent nie podawał z oczywistych względów. Pomimo to samochód startował w wielu rajdach bijąc całkiem sporo ówczesnych rekordów. W czasie pierwszej wojny światowej ten najdoższy samochód świata służył z powodzeniem jako wóz saninarny, a nawet szybki samochód pancerny.
O tym, jak udany i nowoczesny był to model świadczyć może fakt, że był produkowany przez niemal 20 lat, aż do roku 1926. Łącznie powstało 7874 sztuk. Wiele egzemplarzy jeździ po dziś dzień. Na aukcjach osiągają ceny idące w miliony dolarów, porównywalne z cenami najrzadszych modeli Bugatti. Wiele rozwiązań technicznych z opisywanego auta stosowano w późniejszych samochodach, w tym także w machinach militarnych.
Tekst: Piotr Talik
Ostatnia aktualizacja: 18.04.2008
