"Vector - kosmiczna technologia na ulice". Takim właśnie hasłem promowano pierwsze modele amerykańskiej marki, które miały urzeczywistnić już w latach siedemdziesiątych XX wieku sen o supesportowym samochodzie czystej krwi prosto z USA. Vectory miały przyćmiewać europejskie potęgi, takie, jak Ferrari, Lamborghini czy Porsche, ale ostatecznie nieliczne egzemplarze, które trafiły na rynek popadły w zapomnienie w atmosferze skandali i przekrętów. Te, którym udało się przetrwać pozostają do dnia dzisiejszego jednymi z najszybszych samochodów, jakie kiedykolwiek budowano w Stanach Zjednoczonych.
Początki aut marki Vector sięgają końca lat sześćdziesiątych dwudziestego stulecia. Właśnie wtedy, świeżo po ukończeniu uczelni, Gerald Alden "Jerry" Wiegert zapragnął stworzyć pojazd, który byłby odpowiedzią USA na supersportowe auta z Europy. W roku 1971 pomysłowy projektant założył studio Vehicle Design Force, które tworzył w duecie z Lee Brown'em, odpowiadającym również za kalifornijskie Precision Auto, trudniące się importem samochodów z Europy i obsługą techniczną maszyn sportowych i wyścigowych. W duecie opracowali i zbudowali pierwszego Vectora, którego pokazano w roku 1972 na wystawie w Los Angeles.
Futurystyczny pojazd nakreślony według zasady składania kartki papieru pozostał jedynie rzeźbą nadwozia, która mimo zapowiedzi produkcji seryjnej nie doczekała się nawet silnika. Prototyp pojawił się jeszcze w 1972 roku na okładce magazynu "Motor Trend", po czym słuch o nim całkowicie zaginął. Wkrótce po tym Brown opuścił firmę, a Wiegert przemianował ją na Vector Aeromotive i podjął prace nad kolejnym samochodem.
W roku 1978 pokazano Vectora W2, który podobnie jak poprzednik nie miał początkowo silnika. Przed nastaniem kolejnej dekady auto zostało tchnięte do życia przy pomocy wyczynowego silnika Chevroleta w wydaniu Donovana, który sprawił, że amerykańskiego projektu nie można było już traktować jedynie w formie ciekawostki. W pełni sprawny pojazd napędzany był widlastą, doładowaną ósemką z wtryskiem Boscha o pojemności 5,7 litrów i mocy szacowanej na 600-650 koni mechanicznych (Ferrari Testarossa wyciągała w tym czasie skromne 380 KM, a Lamborghini Countach tylko trochę lepiej wyglądające 455 KM). W razie potrzeby przy pomocy jednego przełącznika można było zwiększyć chwilowo ciśnienie doładowania i tym samym podnieść moc do 730 KM i więcej. Moment obrotowy sięgał ponad 800 niutonometrów! V8 współpracowało z 3-stopniowym automatem General Motors z możliwością ręcznej zmiany biegów.
Hasło reklamowe marki w pełni oddawało ducha projektu. W2 przyjął cechy charakterystycznie dla wszystkich późniejszych maszyn marki: półkadłubowe, aluminiowe podwozie, klinowatą sylwetkę z materiałów kompozytowych, unoszone do góry drzwi, dwupłaszczyznowe szyby boczne, wielokątną, nisko pochyloną przednią szybę i zestaw przełączników i wskaźników wyglądający (w tym wyświetlacz przezierny), jakby był wyjęty prosto z myśliwca. Żaden z tych elementów nie trafił tu przypadkiem. Sam Wiegert na pytanie dlaczego stworzył Vectora odpowiedział: "Chciałem być pilotem odrzutowca, ale nie miałem do tego odpowiednich warunków wzrokowych, dlatego zdecydowałem się stworzyć samochód, który będzie jak odrzutowiec".
W2 z niezależnym zawieszeniem z przodu i osią de Diona z tyłu wzbudził ogromne zainteresowanie nie tylko zwykłych użytkowników, ale także mediów. Auto było testowane przez magazyn "Motor Trend" i brytyjski program telewizyjny "Top Gear". W porównaniu z Ferrari Testarossą i Lamborghini Countachem pozostawiło miażdżące wrażenia, przynajmniej jeśli chodzi o osiągi. Na długo przed pojawieniem się ABS'u i adaptacyjnych zawieszeń w W2 zastosowano czujnik pedału hamulca, nie pozwalający kierowcy na zbyt łatwe zblokowanie kół oraz dano możliwość regulowania z kabiny twardości amortyzatorów. Na pokładzie znalazły się m.in. regulowane elektrycznie fotele Recaro i system nagłaśniający Blaupunkt z aż 24 głośnikami.
Przyspieszenie od 0 do 100 km/h miało sięgać tylko niespełna czterech sekund, a prędkość maksymalna dochodzić aż do 237 mil na godzinę, czyli ponad 380 km/h. To ostatnie jednak nie zostało nigdy zmierzone w rzeczywistości. Największa zarejestrowana prędkość W2 to okrągłe 200 mph, czyli prawie 322 km/h (w teście porównawczym z Testarossą i Countachem określono ją na poziomie tylko 309 km/h). Pokonanie pierwszych 500 metrów zajmowało 12,1 sekundy, a 1000 metrów 20,9 sekund. Ćwierć mili miało znikać po 11 sekundach. Wszelkie testy W2 mające prowadzić do jego produkcji seryjnej pochłonęły ponad 100 tysięcy mil - wynik jak na ówczesne prototypy rekordowy. Auto miało być produkowane od 1981 roku i kosztować 125 tysięcy dolarów, ale do tego nie doszło. Pięciu klientów, którzy wpłacili zaliczkę zostało wystawionych na ciężką próbę cierpliwości.
W2 powstał tylko w dwóch egzemplarzach - jednym początkowo bez i drugim od razu z silnikiem, które stale rozwijano. Na przestrzeni lat, aż do 1987 roku, auto pojawiło się w wielu reklamach, także telewizyjnych. Co ciekawe praktycznie w każdej występowało w innym kolorze, mimo iż był to cały czas jeden i ten sam egzemplarz. W2 pojawił się też w kilku epizodach w mało znaczących produkcjach filmowych. Mimo, iż W2 nie wszedł do produkcji udało się to z jego bezpośrednim następcą, czyli supercoupe o oznaczeniu W8, które pojawiło się w roku 1989.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 16.08.2012
