Wygrana w 24-godzinnym wyścigu Le Mans marzy się setkom kierowców i dziesiątkom marek, które nieraz wyłącznie w tym celu doskonalą swoje konstrukcje całymi latami. Sztuka ta udaje się tylko nielicznym. Ford ze stale rozwijanym GT40 pokonał Ferrari w trzecim roku startów. Porsche sięgnęło po zwycięstwo w roku 1970, czyli w ósmym sezonie obecności w klasie prototypów. Jaguar po powrocie do Le Mans w 1984 roku musiał czekać na triumf pięć lat (wcześniej dominował w latach pięćdziesiątych), a Audi opanowało wyścig na przełomie wieków już w swoim drugim sezonie. McLaren nie pozwolił sobie na takie niefrasobliwości. Zwyciężył od razu w debiucie... samochodem, którego w ogóle miało nie być. Torowym F1, kolejnym wielkim dziełem Gordona Murray'a.
Plany brytyjskiej marki początkowo nie obejmowały zbudowania wyścigowego McLarena F1, podobnie jak bicia wersją drogową rekordów prędkości maksymalnej. Sytuacja zmieniła się latem 1994 roku, gdy nacisk ze strony chcących ścigać się klientów stawał się coraz większy i niektórzy z nich chcieli modyfikować egzemplarze drogowe na własny rachunek. Firma uległa i zobowiązała się nie tylko do opracowania torowych F1, ale również zapewnienia im pełnej obsługi technicznej z dokumentacją i dostaw ogumienia od firm Goodyear i Michelin.
Wyścigowe coupe F1 GTR budowano na węglowych kadłubach, które pierwotnie były zaplanowane dla samochodów drogowych. Z auta zniknęły zbędne w walce na torze wygłuszenia oraz fotele dla pasażerów, a w miejscu na prawo od kierowcy znalazły się nowe przełączniki i elektronika. Przeprojektowano zawieszenie i przygotowano pakiet nadwoziowy, zwiększający docisk aerodynamiczny. Samochód nieznacznie wydłużył się, poszerzył i obniżył. Początkowo schudł z 1140 do 1050 kilogramów, a w roku 1996 do 1012 kilogramów. Drogowe, wentylowane tarcze hamulcowe wymieniono na tarcze ze spieków węglowo-ceramicznych o średnicy 380 milimetrów z przodu i 355 milimetrów z tyłu. Zbiornik paliwa powiększono do 100-litrowej bańki zgodnej z wszelkimi normami bezpieczeństwa.
Jednostka napędowa z aluminiowym blokiem o pojemności 6,1 litrów została stłamszona obowiązkową zwężką w układzie dolotowym do okolic 600 koni mechanicznych. Wzrósł za to moment obrotowy przygotowanego przez BMW silnika V12: z okolic 650 w samochodzie drogowym do 715 niutonometrów w wyścigowym. Posadzony centralnie motor charakteryzował się suchą miską olejową, czterema zaworami na cylinder oraz dwoma wałkami rozrządu w każdej głowicy i rozkręcał się do siedmiu i pół tysięcy obrotów na minutę. Napęd na tył przekazywała 6-stopniowa skrzynia biegów, sprzęgło AP z trzema, węglowymi tarczami oraz mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu.
F1 GTR zadebiutował w mistrzostwach BPR Global GT Series, gdzie od razu w lutym wygrał w 4-godzinnym wyścigu na torze Jerez. Sukces powtórzono na pętlach Paul Ricard, Monza, Jarama, Nürburgring (pięć pierwszych miejsc), Donington, Suzuka, Silverstone, Nogaro i Zhuhai. Dominacja McLarena była niemal całkowita, zespołom w samochodach Porsche i Ferrari oddano tylko dwa zwycięstwa.
W kwietniu 1995 roku w kolejce do 24-godzinnego wyścigu Le Mans ustawiło się blisko 70 załóg, ale przez sito prekwalifikacyjne przeszło tylko 48. W tym wszystkie siedem egzemplarzy F1 GTR. Najgroźniejszymi przeciwnikami brytyjskiej maszyny w klasie GT1 miały być trzy Ferrari F40 LM. Porsche w tym czasie ograniczyło się do roli dostawców silników dla prototypów Courage i Kremera, które okrążały tor de la Sarthe w czasie o 7-8 sekund krótszym, niż samochody GT1, ale miały znacznie mniejsze zbiorniki paliwa. Po 298 okrążeniach deszczowy wyścig wygrał egzemplarz w barwach Kokusai Kaihatsu Racing, prowadzony przez Letho, Dalmasa i Sekiya. Pozostałe zajęły miejsca trzecie, czwarte, piąte i trzynaste. Debiut idealny.
Dla przypieczętowania wyniku McLaren przygotował pięć egzemplarzy drogowego F1 LM, który od torowej maszyny różnił się wygodami we wnętrzu, nastawami zawieszenia, budową wydechu i mocą aż 677 KM. W sezonie 1996 McLaren nadal wygrywał w pucharze BPR Global GT Series, a w Le Mans linię mety zobaczyło sześć sztuk, najszybsza na czwartym miejscu za dwoma Porsche 911 GT i prototypem Tom Walkinshaw Racing z silnikiem Porsche.
Z myślą o startach w sezonie 1997 i wobec coraz mocniejszych rywali model F1 GTR przeszedł gruntowną modernizację, a pierwsze maszyny z nowej serii opuściły fabrykę w połowie listopada 1996 roku. Zmiany były tak wielkie, że McLaren zgodnie z regulaminem grupy GT1 musiał wypuścić na rynek nowy model drogowy, F1 GT. Największą nowością była wydłużona karoseria, której pojazd zawdzięcza określenie Longtail ("długi ogon"), z jeszcze większym ospoilerowaniem, wlotem powietrza na dachu i mniejszymi drzwiami, które pozwoliły jeszcze bardziej usztywnić cały pojazd. Węglowy kadłub pozostał nietknięty. W porównaniu do pierwszego F1 GTR samochód miał o kilka milimetrów wydłużony rozstaw osi, o kilka centymetrów powiększone rozstawy kół, aż o 646 milimetrów dłuższą karoserię i był odchudzony aż o 135 kilogramów. Nowej karoserii towarzyszył niespotykany do tej pory docisk aerodynamiczny. Longtail podczas testów na Monzie był o osiem sekund szybszy na okrążeniu od swojego poprzednika!
F1 GTR Longtail został wyposażony w nowe, regulowane zawieszenie, silniejsze hamulce z 8-tłoczkowymi zaciskami zamiast 6-tłoczkowych oraz 6-stopniową, sekwencyjną skrzynię biegów zamiast ręcznej. Moc silnika o pojemności zredukowanej do niecałych sześciu litrów utrzymała się na poziomie 600 koni mechanicznych, ale maksymalny moment obrotowy został zmniejszony do 686 niutonometrów. Maksymalne obroty widlastej dwunastki ucięto przy 7,3 tysiącach.
Sezon 1997 był ostatnim, pełnym rokiem startów F1 GTR i pierwszym rokiem pucharu World GT Championship. W 24-godzinnym wyścigu Le Mans zespoły z nowymi McLarenami zajęły miejsca drugie i trzecie, tuż za prototypem TWR z silnikiem Porsche i wygrały swoją klasę. Walka o tytuły mistrzowskie GT1 rozgrywała się przez jedenaście eliminacji między McLarenami i Mercedes-Benzami z Porsche i Ferrari w tle. Z pojedynku zwycięsko wyszedł Mercedes-Benz. Wozy McLarena wygrały na Hockenheimringu, w Helsinkach, na Silverstone, Mugello oraz Spa-Francorchamps. W roku 1998 samochodami McLarena wystartował tylko jeden zespół, który nie miał większego znaczenia.
McLaren zbudował łącznie aż 28 egzemplarzy wyścigowego modelu F1 GTR. W czteroletnim okresie produkcji od 1994 roku zaczynając auta te stanęły obok 64 sztuk bazowego F1, pięciu sztuk F1 LM, trzech sztuk F1 GT oraz sześciu prototypów. Wiele z nich przystosowano później do poruszania się po drogach publicznych. Longtail powstał w dziesięciu egzemplarzach. Aż pięć w nich w zakładach Lanzante przystosowano do końca 2023 roku do ruchu drogowego. Sztuka w kolorach Gulfa znajduje się posiadaniu McLarena.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Pierwsze opracowanie: 26.11.2016
Ostatnia aktualizacja: 01.12.2023
