W połowie lat dziewięćdziesiątych interesujące się różnego typu wyścigami samochodów sportowych Audi miało w swojej kieszeni urodzonego zwycięzcę. Był nim sedan A4, który nadwagę nadrabiał czymś, czego nie miała konkurencja - napędem na obie osie. Niemiecka marka pojawiła się w pucharach samochodów turystycznych na całym świecie i już w sezonie 1996 zdobyła tytuły mistrzowskie w aż siedmiu krajach. Dwa lata później zmienione przepisy wykluczyły w większości krajów auta z napędem Quattro, a przednionapędowe A4 nie było w stanie wypełnić po nich pustki. Audi potrzebowało nowych wyzwań.
Pod uwagę były brane najwyższe szczeble w drabince sportów motorowych. Formuła 1 odpadła w przedbiegach. Został 24-godzinny wyścig Le Mans oraz zawody dopuszczające prototypy klasy LMP. Audi było w tym temacie całkowicie "zielone", ale wystarczyło kilka lat intensywnej pracy, aby stało się synonimem Le Mans i rządziło w nim przez ponad dekadę.
Opracowanie od zera zupełnie nowego samochodu wyścigowego zajęło niemieckiej firmie kilkanaście miesięcy, w ciągu których współpracowano ze specjalistami z Niemiec, Włoch oraz Wielkiej Brytanii. Ambitny projekt objął zaprojektowanie zupełnie nowej jednostki napędowej w Neckarsulm, nowego podwozia i karoserii w Ingolstadt oraz węglowego kadłuba, który przybył z Włoch od Dallary. Pierwszy prototyp, spydera R8R, pokazano publicznie jesienią 1998 roku.
Niedoświadczoną markę w przygotowaniu i późniejszym wystawieniu maszyn do startów wspomógł działający od końca lat siedemdziesiątych zespół Joest Racing, który zyskał sławę startami w samochodach Porsche. Ekipa Reinholda Joesta była tak zaskoczona pierwszym prototypem Audi, że zastanawiała się czy nie popełniła wielkiego błędu. W grudniu gruntownie zmodyfikowany samochód pojawił się na pierwszych publicznych testach. Równolegle oddziałowi Audi Sport UK powierzono przygotowanie coupe R8C z zupełnie inną karoserią, które miało wpisywać się w klasę LMGTP. W obu modelach zastosowano zdejmowane szybko tylne części karoserii, które zapewniały łatwy dostęp do skrzyni biegów.
Sercem pierwszego, wyścigowego prototypu Audi została benzynowa, widlasta ósemka o pojemności 3,6 litrów z czterema zaworami na cylinder i dwoma turbosprężarkami Garretta. Umieszczony centralnie silnik dostarczał około 610 koni mechanicznych przy 6,3 tysiącach obrotów na minutę. Połączono go z sekwencyjną, 6-stopniową skrzynią biegów od brytyjskiego Ricardo, która wysyłała moc na tylną oś z mechanizmem różnicowym o ograniczonym poślizgu i oponami Michelin na 18-calowych obręczach Oz. Coupe, w którym przepisy pozwalały zwiększyć ciśnienie doładowania, rozwijało jakieś 30 koni więcej.
W ramach projektu Le Mans zatrudniono aż dwunastu kierowców, osoby nowe w szeregach marki i jej dotychczasowych zawodników. Spyder R8R wystartował po raz pierwszy w marcu 1999 roku w 12-godzinnym wyścigu na pętli Sebring w USA, na której walczył z prototypami BMW, Porsche, Ferrari i Riley & Scott. Michele Alboreto, Rinaldo Capello i Stefan Johansson dojechali do mety na miejscu trzecim, a drugi egzemplarz uplasował się na pozycji piątej - świetna prognoza na przyszłość.
Audi na swój debiut w Le Mans przygotowało cztery samochody, dwa udoskonalone spydery w barwach Audi Sport Team Joest oraz dwa coupe w kolorach Audi Sport UK. Oba R8C odpadły z powodu problemów ze skrzyniami biegów. Występ R8R również nie obył się bez problemów, ale bez takich, które mogłyby je uziemić. Frank Biela, Didier Theys i Emanuele Pirro stanęli na ostatnim stopniu podium za załogami BMW i Toyoty ze stratą pięciu okrążeń do zwycięzcy, a drugi samochód Audi zajął miejsce czwarte.
Efekty pierwszej wycieczki do Le Mans sprawiły, że Audi skupiło się wyłącznie na spyderze, a coupe odeszło w niepamięć. Na bazie R8R przygotowano nowe R8, które ewoluowało przez kilka kolejnych sezonów. Wynik: trzy wygrane z rzędu w 24-godzinnym wyścigu Le Mans i kolejne dwie po roku przerwy! R8R na początku sezonu 2000 wystawiono w jeszcze dwóch wyścigach w ramach American Le Mans Series. Pierwszym z nich było Grand Prix of Charlotte, w którym Biela i Piro dojechali do mety na miejscu szóstym. Drugim było Silverstone 500 USA Challenge, w którym Capello i Allan McNish zajęli miejsce trzecie, a Biela i Pirro czwarte.
Spyder R8 dopiero w roku 2006 został zastąpiony przez otwarte R10 TDI z silnikiem wysokoprężnym, a następnie R15 TDI. Na bazie R8C przygotowano Bentley'a Speed 8, który zwyciężył w Le Mans w 2003 roku, a do długodystansowców z zamkniętym nadwoziem Audi wróciło dopiero w 2011 roku za sprawą R18 TDI pierwszej generacji. W latach 1999-2016 prototypy niemieckiej marki wygrały w sumie w 107 wyścigach, w tym aż trzynaście razy w Le Mans. Wraz z końcem sezonu 2016 marka wycofała się z zawodów na tym szczeblu. Na pożegnanie coupe R18 ostatniej generacji zrobiło na torze testowym Audi Sport kilka okrążeń w towarzystwie pierwszego R8R.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 11.02.2017
