W roku 1991 po raz pierwszy w historii 24-godzinnego wyścigu Le Mans zwyciężył samochód japońskiej produkcji. Była to Mazda 787B fabrycznego zespołu, którą prowadzili Johnny Herbert, Volker Weidler i Bertrand Gachot i za którymi uplasowały się trzy fabryczne ekipy Jaguara, zespół Sauber Mercedesa oraz kolejna Mazda. Co więcej: był to pierwszy i ostatni triumf w Le Mans samochodu napędzanego silnikiem Wankla z tłokiem obrotowym i pierwszy triumf samochodu z węglowymi tarczami hamulcowymi. Triumf, do którego droga była długa i wyboista.
Mazda swoje pierwsze ślady w Le Mans zostawiła w 1970 roku, w którym to jej silnik Wankla wylądował w jednym z prototypów marki Chevron. Trzy lata później japońskie Wankle napędzały prototypy japońskiego zespołu Sigma, a do końca lat siedemdziesiątych w różnych klasach w barwach różnych zespołów, w tym japońskiego dealera Mazda Auto Tokyo, można było zobaczyć takie modele, jak RX-3 oraz RX-7. Na początku lat osiemdziesiątych japońskie zespoły korzystające z maszyn Mazdy związały się z brytyjskim Tom Walkinshaw Racing, czego efektem były podboje również poza Le Mans.
W roku 1983 do akcji w końcu wkroczyła sama Mazda. Koncern wchłonął do swoich struktur ekipę Mazda Auto Tokyo, która została przemianowana na Mazdaspeed i przeobrażona w fabryczny zespół. Nowe inwestycje i nowe ambicje doprowadziły do zbudowania zupełnie nowego prototypu, dedykowanego Le Mans. Był nim model 717C, który wpisywał się w grupę C Junior, którą powołano do życia obok o rok starszej, pełnowymiarowej grupy C. W gronie tym rywalizowały małe prototypy wiążące się z niskimi kosztami opracowania, które pozwoliłyby na wejście do Le Mans mniejszym producentom, a od sezonu 1984 grupę przemianowano na C2. W pierwszym roku oprócz Mazdy w Le Mans znalazły się w niej samochody Lola z silnikiem Coswortha, Alba z silnikiem Giannini oraz Sthemo z silnikiem BMW.
W celu przygotowania nowego prototypu Mazda zawiązała współpracę z japońskim Mooncraft, któremu powierzono opracowanie podwozia oraz nadwozia. Mierzące tylko około czterech metrów długości 717C oparto na aluminiowym kadłubie i ubrano w karoserię zakrywającą tylne koła, której współczynnik oporu powietrza nie przekraczał 0,28. Ze względu na swoje kształty i proporcje prototyp zyskał miano "Soramame", oznaczające po japońsku tyle, co "nasiono bobu". Maszyna ważyła tylko około 760 kilogramów, a do jej napędu zaprzęgnięto Wankla typu 13B z dwoma obrotowymi tłokami, który spokrewniony był z jednostką napędzającą produkowane seryjnie coupe RX-7. Silnik o pojemności 1,3 litra z wtryskiem Bosch K-Jetronic miał dostarczać około 310 koni mechanicznych przy dziewięciu tysiącach obrotów na minutę, które na tylne koła przenosiła ręczna skrzynia o pięciu biegach. Z takiej samej jednostki w Le Mans w grupie C Junior miała skorzystać maszyna brytyjskiego Harrier, ale zespół nie zakwalifikował się do wyścigu.
Do 24-godzinnego Le Mans w czerwcu 1983 roku wystawiono dwa egzemplarze modelu 717C z numerami 60 i 61, oba w barwach Mazdaspeed, w których przygotowanie i obsługę zaangażowano angielskie Alan Docking Racing. W pierwszym zasiadało trzech japońskich kierowców, w drugim trzech kierowców z Wielkiej Brytanii. Dwa prototypy Mazdy, które były w stanie przekroczyć prędkość 300 km/h, były jedynymi maszynami klasy C Junior, które dojechały do mety i zostały sklasyfikowane. Japońska załoga zajęła pierwsze miejsce w grupie i dwunaste w generalce, brytyjska była osiemnasta w generalce i druga w klasie. Prototyp okazał się najbardziej ekonomicznym samochodem w wyścigu: średnio 3,2 kilometra na litrze paliwa.
W tym samym sezonie model 717C można było zobaczyć również w wyścigach na torach Silverstone i Fuji, a później między innymi w długodystansowych mistrzostwach Japonii na Suzuce. Niestety w większości przypadków na drodze do mety stanęły awarie mechaniczne lub problemy z ogumieniem i dopiero w listopadzie Mazdaspeed mogła pochwalić się czwartym miejscem w wyścigu na dystansie 500 mil na torze Fuji.
W sezonie 1984 do rywalizacji wystawiono zmodernizowany prototyp 727C klasy C2, a 2-tłokowe Wankle od Mazdy znalazły się również w dwóch konkurencyjnych Lolach. Rok później na tory wprowadzono 737C klasy C2, a w sezonie 1986 japońska marka wskoczyła klasę wyżej z prototypem 757 grupy IMSA GTP z 3-tłokowym silnikiem Wankla i skrzynią biegów Porsche. W kolejnym roku ewolucja prototypów Mazdy doprowadziła do modelu 767 z silnikiem o czterech obrotowych tłokach, który modernizowano przez kolejne dwa lata. W roku 1990 pojawiła się pierwsza Mazda 787, a rok później Mazda sięgnęła po historyczną wygraną w Le Mans.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 19.06.2021
