W sezonie 1984 w mistrzostwach świata Formuły 1 na dobre rozpoczęła się era turbo: większość zespołów przesiadła się już na turbodoładowane silniki produkcji takich marek, jak Alfa Romeo, BMW, Ferrari, Honda i Renault, a tylko niektóre trzymały się jeszcze wolnossących V8 od Coswortha. Zespół Marlboro McLaren International jako jedyny w całej stawce wykorzystywał silniki przygotowane na specjalne zamówienie przez Porsche, które zadebiutowały w pierwszym grand prix latem 1983 roku. W ramach umowy sponsorskiej jednostki napędowe Porsche występowały pod szyldem TAG, pod marką grupy technologicznej Techniques d'Avant Garde z Luksemburga, związanej wcześniej z zespołem Williamsa.
Połączenie sił McLarena i Porsche okazało się miażdżące dla konkurencji: zespół w latach 1984-1986 sięgnął po dwa tytuły mistrzów świata wśród konstruktorów oraz trzy tytuły mistrzów świata wśród kierowców, które zdobyli Niki Lauda oraz Alain Prost. Brytyjsko-niemiecki duet finansowany przez TAG został powstrzymany w roku 1987 przez Williamsa z silnikami Hondy, a w sezonie 1988 japońskie silniki trafiły również do McLarena. Jednostki napędowe Porsche wzięły udział w 68 wyścigach grand prix, w których zwyciężyły 26 razy.
Prace nad silnikiem Porsche dla Formuły 1 rozpoczęto na długo przed przypieczętowaniem partnerstwa z Techniques d'Avant Garde, a pierwsze sztuki nowego motoru wylądowały na hamowni pod koniec 1982 roku. Wybór padł na Porsche oczywiście nie bez przypadku: marka miała za sobą kilkanaście lat doświadczenia z turbodoładowanymi silnikami w samochodach wyścigowych, a od połowy lat siedemdziesiątych oferowała spektakularne, turbodoładowane Porsche 911 generacji 930. Coupe 930 posłużyło na początkowym etapie prac jako muł testowy, w którym zainstalowano nowe silniki (samochód przetrwał do dnia dzisiejszego w zbiorach McLarena). Ponad trzydzieści pięć lat później historia ta oraz sukcesy odniesione w Formule 1 stały się pretekstem dla brytyjskiego Lanzante do przygotowania limitowanej serii Porsche 930... z silnikami pobranymi bezpośrednio z bolidów McLarena! Czegoś takiego jeszcze nie było!
Niezwykły projekt Lanzante wpisywał się idealnie w działalność zakładu z Petersfield. Brytyjska firma ma na koncie długą listę startów w wyścigach różnego rodzaju samochodów klas GT, oferuje renowację klasyków, zajmuje się obsługą takich maszyn, jak słynny McLaren F1 i podejmuje się takich wyzwań, jak konwersje torowych maszyn pokroju McLarena P1 GTR i Pagani Zonda Revolucion na auta dopuszczone do zwykłego ruchu drogowego.
Przepis na 930 TAG Turbo jest z pozoru prosty, ale na tyle szalony, że trzeba obchodzić się z nim z delikatnością i szacunkiem dla historii. Bierzemy klasyczne 930, które rozbieramy do naga, pozbywamy się oryginalnego silnika, a w jego miejsce wciskamy turbodoładowane V6 o pojemności tylko 1,5 litra, które pracowało kiedyś w bolidzie McLarena. Za czasów świetności silniki z dwiema wielkimi turbosprężarkami KKK kręciły się do ponad 12,5 tysiąca obrotów na minutę i generowały przeszło 1050 koni mechanicznych! W projekcie Lanzante o czymś takim nie może być mowy. Silniki przystosowane przez Coswortha do codziennego użytkowania charakteryzują się m.in. nowymi korbowodami, zmodyfikowanym układem doprowadzania paliwa, mniejszymi turbosprężarkami, cywilizowanym wydechem i obrotami ograniczonymi do dziewięciu tysięcy. Parametry ucięto o połowę: moc do 510 KM i moment obrotowy do 420 niutonometrów z przyrostem wyrównanym w całym zakresie obrotów. To prawie dwa razy więcej koni mechanicznych, niż w oryginalnym 911 Turbo z 1975 roku z 3-litrowym boxerem.
Wymiana silnika pozwoliła zrzucić blisko sto kilogramów, a kolejne kilogramy zniknęły po wymianie paneli karoserii na nowe panele wykonane z włókien węglowych lub aluminium i innych zabiegach. Gotowe coupe ma ważyć tylko jakieś 1100 kilogramów. Na pokładzie nowe jest zawieszenie, układ hamulcowy z węglowo-ceramicznymi tarczami, 6-stopniowa skrzynia biegów typu G50/20 z 911 serii 993 ze zmienionymi przełożeniami, mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu, 17-calowe felgi Ruf z ogumieniem Pirelli, układ chłodzenia silnika wodą z dwoma chłodnicami upchniętymi z przodu oraz takie wygody, jak klimatyzacja, sportowe fotele Recaro oraz system multimedialny z klimatyzacją od Porsche Classic. Kontrola trakcji? Nie ma.
W pierwszej fazie projektu Lanzante wykupiło z magazynów McLaren Racing w sumie jedenaście silników TAG Turbo. Dziewięć jednostek ma udokumentowaną historię startów w grand prix, a najcenniejsze z nich mają na koncie zwycięstwa w walce o tytuły mistrzów świata. Później udało się pozyskać trzy kolejne jednostki, dla których przygotowano pokazane w 2023 roku coupe w wydaniu Championship Edition. Znaki szczególnie: zmniejszona masa własna, między innymi dzięki surowszej kabinie, oraz podniesiona moc maksymalna. Cała produkcja modelu 930 TAG Turbo sięgnie czternastu egzemplarzy.
Pierwsza, biała sztuka 930 TAG Turbo otrzymała silnik, z którym Niki Lauda zwyciężył w 1984 roku w Grand Prix Wielkiej Brytanii. Nieruchomą, nieukończoną jeszcze maszynę pokazano jesienią 2018 roku podczas Rennsport Reunion na torze Laguna Seca w USA, a latem 2019 roku gotowe, jeżdżące już auto wzięło udział w Festiwalu Prędkości w Goodwood w Wielkiej Brytanii. Szare i czarne egzemplarze numer dwa i trzy otrzymały silniki Prosta, a czwarta, pomarańczowa sztuka dostała kolejną jednostkę Laudy. Cena za gotową maszynę: grubo ponad jeden milion funtów plus bazowe 930 Turbo plus indywidualizacje. Chętnych nie brakuje: ostatnie trzy samochody w bazowej specyfikacji mają być oddane w ręce właścicieli w 2024 roku.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Pierwsze opracowanie: 11.07.2021
Ostatnia aktualizacja: 01.12.2023
