Polski krajobraz samochodowy przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych rządzony był przez przestarzałe FSO 125p w ostatnich latach produkcji, pierwszą serię FSO Poloneza, którą miał zastąpić wkrótce nowocześniejszy Polonez Caro oraz oczywiście Polskiego Fiata 126p, który mimo długości zaledwie trzech metrów mógł zabrać na wakacje całą rodzinę z bagażem. Obok nich działały prężnie fabryki samochodów ciężarowych, dostawczych i specjalistycznych, a w cieniu rozwijały się mniejsze przedsiębiorstwa tworzone przez pasjonatów.
Oprócz coraz liczniejszych i popularniejszych replik, kit-car'ów oraz tuningu aut rodzimej produkcji na rynku pojawił się również projekt mający na celu budowę polskiego samochodu sportowego z prawdziwego zdarzenia. Pod koniec 1988 roku zawiązano warszawskie Studio Samochodowe Gepard. Stał za nim między innymi Zbysław Szwaj, który wychował się na brytyjskich klasykach i który zyskał uznanie pracami nad sprzętem medycznym i hobbystyczną renowacją różnego rodzaju klasycznych automobili. Wygląd Geparda od samego początku wzorowany był na przedwojennych roadsterach, które nigdy nie wychodziły z mody i cieszyły się na kontynencie niesłabnącą popularnością. Takie auta, jak choćby SS 100 w stanie wymagającym kilku lat odbudowy, w swoim posiadaniu miał również Szwaj.
Dwuosobowy Gepard powstał najpierw na stole kreślarskim, potem jako model w skali 1:5 i w końcu jako model w pełnej skali. Pierwszy, jeżdżący egzemplarz składano ręcznie w prywatnym garażu. Testy maszyny, w tym testy zderzeniowe związane z homologacją na rynki europejskie i azjatyckie, przeprowadzono w Wielkiej Brytanii, między innymi w ośrodku MIRA (Motor Industry Research Association). Auto w kolorze białym zadebiutowało w 1990 roku na wystawie samochodowej w Poznaniu, która wkrótce przeobraziła się na wydarzenie międzynarodowe.
Polskiego roadstera zbudowano na stalowej ramie spawanej z rur o prostokątnym przekroju, a całe nadwozie, w przeciwieństwie do replik z tworzyw sztucznych, było w całości tłoczone z elementów metalowych (stalowe błotniki, pozostałe panele ze stopów aluminium). Z przodu zastosowano zawieszenie niezależne na podwójnych wahaczach poprzecznych ze sprężanymi i stabilizatorem, z tyłu sztywną oś z resorami wzdłużnymi (później również z tyłu zastosowano autorskie zawieszenie niezależne). Auto wyposażono w hamulce tarczowe na obu osiach, wspomaganie układu kierowniczego, szprychowe felgi o średnicy 14 cali, składany dach brezentowy i zdejmowane boczne szyby.
Pierwszy Gepard został wyposażony w 4-cylindrowy silnik wolnossący od Mercedes-Benza oraz ręczną skrzynię o czterech biegach z 5-stopniową przekładnią na liście opcji. Jednostka o pojemności dwóch litrów generowała prawie 110 koni mechanicznych przy 5,5 tysiącach obrotów na minutę i maksymalnie 165 niutonometrów. Auto o długości około 3,9 metra ważyło na sucho tylko 930 kilogramów (około 980 kilogramów w stanie gotowym do jazdy). Oprócz rzędowej czwórki przewidziano również instalację 6-cylindrowych silników Mercedes-Benza, a nawet widlastych ósemek od Rovera o pojemności 3,9 litra i mocy około 260 koni mechanicznych. Z najmocniejszym silnikiem roadster miał rozpędzać się do setki w jedynie 5,6 sekundy, co w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych było wynikiem imponującym.
Plany produkcyjne Geparda były ambitne: pięć sztuk w pierwszym roku, co najmniej dwadzieścia w kolejnym i docelowo nawet sto samochodów rocznie. Cena: niespełna trzysta milionów złotych za wersję podstawową (dla porównania: w tym samym czasie popularny "Maluch" kosztował w przedziale 60-70 milionów złotych). Do niczego takiego niestety nie doszło i roczna produkcja sprowadzała się do pojedynczych egzemplarzy. Łącznie powstało tylko siedem sztuk Geparda, z których większość wylądowała w Szwecji.
Już w pierwszych latach działalności, po zmianie udziałowców zakłady Gepard przeniosły się z Warszawy do Mielca, gdzie w celu rozpoczęcia produkcji samochodów połączyły siły z tamtejszą fabryką samolotów, słynnym PZL (Państwowe Zakłady Lotnicze). Działalność firmy zakończono po bankructwie PZL po 1995 roku. Kilka lat później Szwaj z nowymi współpracownikami założył nowe przedsiębiorstwo, kontynuujące idee Geparda - Leopard Automobile (w związku z tym można spotkać się z Gepardem pod nazwą Leopard Roadster Series 1). Pierwszy i jedyny model sportowego auta pod marką Leopard z silnikiem V8 o mocy przeszło 400 koni mechanicznych pokazano światu w 2005 roku.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 22.04.2024
