Bracia Maserati budowali swoje pierwsze pojazdy z zamiłowania do wyścigów samochodowych, a dopiero później zdecydowali się na produkcję bardziej cywilizowanych automobili. Pierwsze wyścigowe Maserati z 1926 roku z 8-cylindrowym silnikiem miało około 120 koni mechanicznych, a po licznych modyfikacjach sprawowało się nieźle do końca dekady. Postęp technologiczny i stale rosnąca konkurencja doprowadziły na początku lat trzydziestych do budowy pierwszego jednoosobowego bolidu marki z Modeny.
Przełom lat dwudziestych i trzydziestych był pełen nowych pomysłów i eksperymentów: kolejne ewolucje modelu Tipo 26 doszły do okolic 190 koni mechanicznych, a z myślą o niższych kategoriach wyścigowych przygotowano silnik o pojemności 1,1 litra. W tym samym okresie powstał również wyścigowy model 4CM klasy voiturette z 4-cylindrowym silnikiem oraz potężne Tipo V4 z jednostką V16! Z chaosu w 1932 roku wyłonił się bolid 8CM, pierwsze monoposto Maserati z prawdziwego zdarzenia (8CM - 8 Cylindri Monoposto).
W przypadku 8CM włoska marka wróciła do sprawdzonych rozwiązań i sięgnęła po 8-cylindrowy, rzędowy silnik ze sprężarką Roots, gaźnikiem Webera, iskrownikami firm Bosch lub Scintilla, dwoma górnymi wałkami rozrządu i dwoma zaworami na cylinder. Był to ostatni motor, pod którym podpisał się zmarły w marcu 1932 roku Alfieri Maserati, jeden z czterech braci, założycieli marki. Jednostka napędowa generowała początkowo około 220 koni mechanicznych, a w swojej właściwej specyfikacji oferowała co najmniej 240 koni mechanicznych przy 5,8 tysiącach obrotów na minutę. Napęd na tylne koła przenosiła ręczna skrzynia o czterech biegach.
Samochód zbudowano na stalowej ramie ze sztywnymi osiami rodem z 1,1-litrowego, czterocylindrowego modelu 4CM. Za plecami kierowcy zainstalowano zbiornik paliwa, który zależnie od potrzeby mierzył od 150 do 170 litrów pojemności, a pod siedzeniem kierowcy znalazł się 43-litrowy zbiornik oleju. Maszynę wyposażono we wspomagane hydraulicznie hamulce bębnowe z bębnami o średnicy aż 400 milimetrów, półeliptyczne resory, amortyzatory cierne oraz szprychowe felgi, na które, zależnie od potrzeby i upodobań, zakładano ogumienie produkcji Pirelli, Dunlopa lub Engleberta. Samochód ważył tylko około 785 kilogramów - ówczesna formuła grand prix zakładała minimalną masę 750 kilogramów - i mógł rozpędzić się do około 250 kilometrów na godzinę.
Wśród pierwszych właścicieli nowej maszyny znaleźli się Raymond Sommer oraz Giuseppe Campari, którzy znani byli przede wszystkim z występów za kierownicą samochodów Alfy Romeo. Mocny silnik w połączeniu ze słabym podwoziem nie zrobiły na nich większego wrażenia. Rama zaprojektowana oryginalnie z myślą o znacznie mniejszym i słabszym silniku okazała się zbyt podatne na odkształcenia, które były dziełem nie tylko prawie trzykrotnie większej mocy, ale również odpowiadającej jej siły oddziaływania układu hamulcowego. W debiucie samochód nie dojechał do mety, ale drzemiącego w nim potencjału trudno było nie dostrzec.
Model 8CM święcił największe sukcesy gdy dorwał się do niego sam Tazio Nuvolari. Utytułowany kierowca razem ze swoimi mechanikami i ludźmi Maserati zadbał o usztywnienie podwozia, wymianę układu kierowniczego i poprawienie układu hamulcowego. Efekty przyszły natychmiast: latem 1933 roku Nuvolari zwyciężył w Grand Prix Belgii i pokonał rywali w samochodach marek Bugatti oraz Alfa Romeo. Na liście zdobyczy znalazło się również włoskie Coppa Ciano i Grand Prix Nicei we Francji, a także podium w GP Włoch i GP Szwecji. Od roku 1934, w którym pojawiła się niezwykle zaawansowana technologicznie konkurencja ze strony Mercedes-Benza oraz Auto Union, konkurencyjność Maserati i innych marek została drastycznie ograniczona. Sukcesy ograniczyły się do wygranych w kilku mniejszych grand prix, które nie były zaliczane do ścisłej czołówki.
Produkcję 8CM zakończono w 1935 roku po zbudowaniu kilkunastu egzemplarzy, ale jego kariera w różnego rodzaju zawodach wolnej formuły trwała do końca lat pięćdziesiątych. Jeszcze przed drugą wojną światową właściciele aut eksperymentowali z różnymi rozwiązaniami, jak instalacja dwóch sprężarek i podniesienie mocy do przeszło 300 koni mechanicznych, zmiany karoserii i podwozia. Jeden egzemplarz zaadoptowano do zwykłego ruchu drogowego i zmieszczenia dwóch osób, inny drastycznie odchudzono i przeprojektowano w celu ustanowienia rekordu prędkości na włoskiej autostradzie.
Nowy krajobraz wyścigów grand prix sprawił, że przed drugą wojną światową Maserati przygotowało jeszcze kilka innych bolidów, również z myślą o wolnej formule: sześciocylindrowy model 6C 34, V8RI z widlastą ósemką czy 8CFT z ośmioma cylindrami ustawionymi ponownie w jednym rzędzie, z których wykrzesano ponad 350 koni mechanicznych. Zabytkowe 8CM można oglądać między innymi w Louwman Museum w Holandii, a w ruchu niezwykle cenne auta pojawiają się co jakiś czas w imprezach pokroju Goodwood Revival.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 31.08.2024
