Pod koniec 2013 roku z linii produkcyjnej fabryki w Lipsku zjechało pierwsze, seryjne BMW o napędzie elektrycznym. Był nim mały model i3 o długości czterech metrów bez jednego milimetra, który wszedł do produkcji ponad czterdzieści lat po pierwszym prototypie elektrycznego BMW. Nie oznacza to jednak, że okazji do produkcji elektryka nie było wcześniej.
Pierwsze, elektryczne BMW pojawiło się na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Z okazji wielkiego, sportowego święta przygotowano wtedy dwa prototypowe egzemplarze sedana 1602 o zasięgu około 60 kilometrów, który woził ze sobą 350 kilogramów wymiennych baterii. W kolejnych latach powstały prototypy z nowymi silnikami i bateriami, a w latach osiemdziesiątych kontynuowano eksperymenty między innymi z modelami 325iX przerobionymi na elektryczne.
Coraz bardziej obiecujące wyniki zmontowały w końcu BMW do zaprojektowania samochodu elektrycznego od podstaw, a nie tylko eksperymentów z wykorzystaniem zmodyfikowanych modeli spalinowych. Największym wyzwaniem od samego początku były rozmiary i masa baterii oraz niewielki zasięg, który można było poprawić tylko poprzez... instalację jeszcze większych i cięższych baterii. Nie tędy droga. Elektryczne BMW od chwili poczęcia miało być autem, jakiego w ofercie marki nie było: maluchem do poruszania się po mieście, w którym ograniczony zasięg nie będzie tak dużym problemem.
Efekt zaledwie dziesięciu miesięcy prac zaprezentowano już w 1991 roku na salonie samochodowym we Frankfurcie. Był nim prototyp o oznaczeniu E1 (znany czasem również jako Z11), innowacyjny, elektryczny maluch o niemal jednobryłowym, trzydrzwiowym nadwoziu i miejscu dla czterech dorosłych osób. Auto o długości tylko 3,46 metra i szerokości porównywalnej z serią 3 zbudowano na lekkiej i sztywnej platformie, która wykorzystywała elementy z aluminium. Panele karoserii w większości wykonano z tworzyw sztucznych, z aluminium ukształtowano przednią maskę i pokrywę bagażnika. Zestaw ważących 200 kilogramów baterii sodowo-siarkowych umieszczono w ramie pomocniczej pod tylnymi fotelami. Silnik elektryczny własnej produkcji zintegrowano z tylną osią i przekładnią.
E1 charakteryzował się parametrami, które w mieście miały sprawdzić się idealnie: maksymalna moc 32 kilowatów (prawie 44 koni mechanicznych), maksymalny moment obrotowy 150 niutonometrów i zasięg 150-200 kilometrów, zależnie od warunktów użytkowania. Ładowanie baterii o pojemności 19,2 kilowatogodzin ze zwykłego, domowego gniazdka miało zajmować około sześć godzin, a z pomocą dedykowanej stacji ładowania jakieś dwie godziny. Prędkość maksymalna miała dochodzić do 120 km/h, a sprint od zera do 50 km/h miał zajmować sześć sekund. Od zera do setki? Blisko dwadzieścia sekund, ale w mieście to nie miało większego znaczenia.
W roku 1992 na wystawie w Los Angeles pokazano zaprojektowany z myślą o USA koncept E2, który wyróżniał się podniesionym zawieszeniem i bardziej pojemnym nadwoziem. Auto to zbudowano jedynie jako model w pełnej skali. W roku 1993 we Frankfurcie zaprezentowano drugą generację E1, model wewnętrznie znany jako Z15, z przeprojektowaną karoserią i nowymi bateriami sodowo-chlorkowo-niklowymi o pojemności 19 kilowatogodzin, które charakteryzowały się zwiększoną żywotnością i lepszymi osiągami. W aucie pojawił się również system odzyskiwania energii z hamowania. Prędkość maksymalna miała dochodzić do 125 km/h, a sprint o zera do 50 km/h miał zajmować 5,6 sekundy.
Projekt E1 objął pięć jeżdżących prototypów o napędzie elektrycznym, spalinowym i hybrydowym, obok których zbudowano dwadzieścia pięć elektrycznym prototypów opartych na produkcyjnych kompaktach serii 3. W latach 1992-1996 na pokładzie modeli 325 testowano różne rozwiązania w zakresie silników elektrycznych, przekładni, akumulatorów, systemów ładowania oraz odzyskiwania energii. Cały projekt zakończono w 1997 roku po testach kolejnych dziesięciu prototypów na utrzymaniu oferty złożonej wyłącznie z aut spalinowych. Na pierwsze, seryjne BMW o napędzie elektrycznym trzeba było czekać do 2013 roku i modelu i3.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 23.09.2024
