Działające od 1917 roku Bayerische Motoren Werke (od 1913 roku jako Rapp Motoren Werke) zaczynało budowę swojego przemysłowego imperium od wojskowych kontraktów na silniki lotnicze. Po wojnie firma zajęła się produkcją podzespołów kolejowych, a w roku 1923 wylansowała swój pierwszy, nowoczesny motocykl, który z miejsca stał się hitem rynkowym. Cztery lata później wznowiono produkcję silników dla samolotów. Na pierwszy samochód trzeba było czekać kolejny rok.
W roku 1928 BMW przejęło podupadłą firmę Heinricha Ehrhardta, która od roku 1904 produkowała samochody marki Dixi. Pierwsze BMW na czterech kołach, model o nazwie Dixi na licencji Austina Seven, produkowano do 1932 roku, w którym to zakłady pokazały pierwszy samochód własnej konstrukcji. W roku 1933 pojawiło się BMW 303 z 6-cylindrowym silnikiem, wyróżniające się po raz pierwszy dzieloną na pół atrapą chłodnicy, słynnymi "nerkami". Od samego początku konstruktorów BMW interesowały limuzyny o sportowym zacięciu oraz roadstery, które w pierwszej połowie lat trzydziestych reprezentowały otwarte wersje modeli serii 315 i 319. Tożsamość marki BMW zdefiniował na stałe model 328, który pokazano w roku 1936.
Koszty i czas opracowania nowego modelu zmniejszono dzięki wykorzystaniu podwozia skonstruowanego dla starszych modeli i silnika pomysłu Fritza Fiedlera, którego pierwsza ewolucja miała niecałe 1,2 litra pojemności. Na lekkiej, rurowej ramie osadzono opływowe nadwozie ze zintegrowanymi reflektorami ręki Petera Szymanowskiego, a całe auto osiadło na nowym, niezależnym zawieszeniu z przodu na pojedynczym, półeliptycznym resorze piórowym i moście napędowym z tyłu. Przy każdym z kół znalazły się sterowane hydraulicznie hamulce bębnowe. Karoserię prawie w całości wykonano z aluminium, a z tyłu wkomponowano w nią koło zapasowe. Aby dostać się do bagażnika trzeba było uchylić oparcia foteli. Dla amatorów mocniejszych wrażeń opracowano "tryb prędkości maksymalnej" - dzieloną na pół, składaną przednią szybę, której zniknięcie jeszcze bardziej wygładzało linie roadstera i pozwalało na rozwinięcie dodatkowych 5 km/h.
Jednostka napędowa 328 charakteryzowała się sześcioma cylindrami ustawionymi w rzędzie i pojemnością prawie dwóch litrów. Silnik wyróżniał się głowicą ze stopów lekkich, półkolistymi komorami spalania, trzema gaźnikami Solex i nowoczesnym rozrządem sterowanym autorskim układem popychaczy i dźwigni, zapewniającym odpowiednią dynamikę w całym zakresie prędkości obrotowej, o czym nie można było mówić w przypadku jednostek konkurencji, gubiących rytm przy wyższych obrotach. Rozrząd napędzał pojedynczy, dolny wałek, poruszany łańcuchem (rozwiązaniem typowym w tym okresie były koła zębate). Przy około 4,5 tysiącach obrotów na minutę silnik rozwijał maksymalną moc 80 koni mechanicznych.
Za przekazanie napędu na tylne koła odpowiadała ręczna skrzynia biegów o czterech przełożeniach. Ważące około 750 kilogramów auto było w stanie rozpędzić się do ponad 160 km/h, co stawiało je na pozycji najszybszego samochodu w swojej klasie. Jednym z nowych rozwiązań w 328, wpływających znacząco na poprawienie jego osiągów było zabudowanie podwozia, a tym samym zmniejszenie oporów aerodynamicznych. Na torze Brooklands w 1937 roku Sammy Davis, zwycięzca 24-godzinnego maratonu Le Mans z 1927 roku, uzyskał w 328 średnią 164,5 km/h, jadąc na pełnym gazie i obrotach 4,6-4,9 tysięcy przez dokładnie godzinę.
BMW 328 zasłynęło przede wszystkim sukcesami sportowymi. Już w czerwcu 1936 roku prototyp w rękach Ernsta Henne zwyciężył w 2-litrowej klasie na Nürburgringu. W roku 1938 w Mille Miglia, w którym wystawiono dwa egzemplarze, 328 także wygrało w swojej klasie. W kolejnych latach na bazie modelu seryjnego przygotowano specjalne, wyścigowe coupe i speedstery o opływowych, lekkich karoseriach ze stopów aluminium i magnezu, wyposażone w silniki o mocy zwiększonej do 135 KM i pozwalającej przekraczać 210 km/h. W roku 1940 jeden z takich pojazdów wygrał Mille Miglia w klasyfikacji generalnej. Zwycięską załogę stanowili Huschke von Hanstein i Walter Baumer, którzy uzyskali średnią prędkość prawie 167 km/h. W sezonie 1939 opływowe coupe zajęło piąte miejsce w 24-godzinnym wyścigu Le Mans i wygrało w angielskim Rajdzie RAC. Auto wygrało także w swojej klasie w 24-godzinnym maratonie na Spa-Francorchamps. W roku 1938 i 1939 model 328 przywiózł wygrane z 4-dniowego wyścigu Alpenfahrt. Po wojnie w 328 ścigał się między innymi młody Stirling Moss.
Model 328 wyprodukowano łącznie w około 460 egzemplarzach (różne źródła mówią o 459-464 sztukach), które powstawały w fabryce w Eisenach. W roku 1936 zbudowano tylko dwie pierwsze sztuki. U szczytu jego sukcesów BMW wprowadziło do oferty roadster o oznaczeniu 335, który napędzany był silnikiem powiększonym do 3,5 litrów, rozwijającym moc 90 koni mechanicznych. Był to ostatni przedwojenny model marki, która do produkcji samochodów w Monachium wróciła dopiero w 1952 roku. Silnik z 328 na potrzeby aut AC i własnych modeli, bazujących początkowo na samochodach BMW, do lat sześćdziesiątych rozwijał brytyjski Bristol. Na bazie 328 kilkadziesiąt aut zbudował także brytyjski Frazer Nash, który przed wojną trudnił się importem modeli BMW do Wielkiej Brytanii, budowanych fabrycznie z kierownicą po prawej stronie.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 07.06.2012
