Turbina pod maską samochodu osobowego była w latach siedemdziesiątych rzadkością. Jeśli już się pojawiała to gościła wyłącznie w dużych i drogich limuzynach lub sportowych egzotykach, o których posiadaniu mogli myśleć tylko nieliczni. Obraz ten niespodziewanie zmienił Saab, który w 1977 roku wprowadził na ulice turbodoładowany model 99, jedno z pierwszych, masowo produkowanych aut osobowych z turbiną na świecie.
Zwykły, rodzinny Saab serii 99 pojawił się już dziesięć lat wcześniej. Auto zasłynęło przede wszystkim troską o bezpieczeństwo swoich pasażerów, których otaczało twardą skorupą z pancernymi słupkami środkowymi i ramą przedniej szyby. Koncepcja ta była tak udana, że stale ulepszana pozostała w produkcji aż do roku 1994 i ostatniej generacji limuzyn serii 900. Na potrzeby 99 Szwedzi zaadoptowali 8-zaworowy silnik angielskiego British Layland, który w ramach aut marki Triumph zyskał sobie reputację niezbyt skorego do codziennej współpracy. Inżynierowie Saaba pozbyli się na szczęście jego bolączek i po ten sam silnik sięgnęli w przypadku 99 Turbo. Jego doładowanie było kolejnym punktem po stronie bezpieczeństwa - wyprzedzanie stało się znacznie łatwiejsze.
Doświadczenie Saaba z turbinami i sprężarkami sprowadzało się dotychczas do silników lotniczych i wysokoprężnych jednostek dla ciężarówek. W rzędowym silniku o czterech cylindrach z brytyjskim rodowodem znalazła się turbina Garrett T3, wtrysk paliwa produkcji Boscha oraz wypełnione sodem, odporne na wysokie temperatury zawory wydechowe. W stosunku do wersji wolnossącej zmniejszono także stopień sprężania, a turbo-dziurę zminimalizowano dzięki zaworowi wydechowemu, który rozpędzone spaliny mógł kierować bezpośrednio do wydechu z pominięciem turbiny. Z pojemności prawie dwóch litrów przy pięciu tysiącach obrotów na minutę uzyskano 147 koni mechanicznych, a na rynku amerykańskim około 10 KM mniej (wersja wolnossąca produkowała maksymalnie 118 KM). Przy trzech tysiącach obrotów silnik rozwijał maksymalny moment obrotowy 236 niutonometrów - w stosunku do silnika bez turbiny wzrost aż o 45 procent.
Za przekazanie napędu na przód odpowiadała ręczna skrzynia biegów o czterech przełożeniach, którą w końcówce żywota modelu zastąpiono mechanizmem o pięciu biegach. Przednie koła zawieszono niezależnie na pojedynczych wahaczach poprzecznych, a z tyłu znalazła się oś swobodna. Obowiązkowe przy każdym kole stały się hamulce tarczowe. Niecałe 8,5 kilograma przypadające na każdy koń mechaniczny pozwalało zaskoczyć niejednego właściciela maszyny znacznie droższej i pozornie szybszej. Rozpędzenie się do 100 km/h zajmowało 99 Turbo niespełna dziesięć sekund, a prędkość maksymalna sięgała okrągłych 200 km/h.
Dodatkowym elementem zaskoczenia 99 Turbo był jego niepozorny wygląd, który prawie w ogóle nie zdradzał rzeczywistego charakteru auta. Oczywistym wyróżnikiem były jedynie felgi ze stopów aluminium, zwane "Inca" bądź "Aztec", które swoimi kształtami miały nawiązywać do łopatek turbiny. Bardziej dociekliwi mogli zauważyć także niewielki spoiler z przodu oraz szyberdach. W środku pojawiła się między innymi nowa kierownica oraz zegar wskazujący ciśnienie doładowania. Ciekawym detalem 99 był wizualny brak progów i drzwi wycięte na całej wysokości auta. Przednią maskę otwierało się w nowatorski sposób: najpierw przesuwała się lekko do przodu, a potem unosiła pionowo do góry, zawisając poza komorą silnika. Saab 99 był ostatnim modelem marki zaprojektowanym przez Sixten Sasona, którego Szwedzi zatrudniali na zasadach konsultanta.
Model 99 Turbo budowany był jako 4-drzwiowy sedan, 3-drzwiowy hatchback, 2-drzwiowe coupe oraz na krótko 5-drzwiowa limuzyna. Najpopularniejszym wariantem okazał się 3-drzwiowy. Coupe powstało tylko w tysiącu egzemplarzy, stając się łakomym kąskiem dla kolekcjonerów. Saab wypuścił także krótką serię 99 Turbo S z wtryskiem wody, który zwiększył moc silnika o około 20 KM. Produkcję modelu zakończono w 1980 roku, kiedy to gotowy był już większy pojazd serii 900. Cztery lata później do sprzedaży wszedł 175-konny Saab 900 Turbo.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 09.06.2012
