Dokładnie 23 października 2012 na ekrany kin na niemal całym świecie wszedł dwudziesty trzeci film o przygodach agenta Jamesa Bonda, "Skyfall", w którym w główną rolę wcielił się Daniel Craig. Pół wieku wcześniej, w październiku 1962 roku na srebrnym ekranie pojawił się pierwszy hit z serii, "Dr. No", w którym postać agenta 007 odtwarzał Sean Connery. Z okazji okrągłej rocznicy specjalne wydanie programu "Top Gear" przygotowała stacja BBC, która pokusiła się także o zbudowanie niezwykłego pojazdu. W odcinku pod tytułem "50 lat samochodów Bonda", który poprowadził solo Richard Hammond, pojawił się... podwodny Lotus!
Postać Jamesa Bonda, agenta brytyjskiego wywiadu wojskowego MI6, wymyślił pisarz Ian Fleming. Pierwszą powieść z całej serii, "Casino Royale", opublikowano w roku 1953. Dziewięć lat później na ekrany weszła pierwsza produkcja kinowa. Po Connery'm rolę Bonda przejął Roger Moore, a w międzyczasie jednorazowo pojawił się George Lazenby. Pod koniec lat osiemdziesiątych w dwóch filmach w roli głównej wystąpił Timothy Dalton, którego zastąpił Pierce Brosnan. Od roku 2006 rolę Bonda odtwarza Daniel Craig.
Postać Bonda była od początku związana z szybkimi samochodami. W pierwszej powieści Fleminga agent Jej Królewskiej Mości jeździł przedwojennym, 4,5-litrowym Bentley'em. Najbardziej znany, filmowy samochód Bonda to oczywiście Aston Martin DB5, który pojawił się w hicie "Goldfinger" z 1964 roku i który wrócił na ekran w "Skyfall". W roku 1977 w filmie "The Spy Who Loved Me" agent 007, którego grał Roger Moore, otrzymał Lotusa Esprita S1, który... mógł zamienić się w łódź podwodną, ciskając pociskami przeciwlotniczymi.
W rzeczywistości pływający Esprit nigdy nie powstał, a w filmie wykorzystano do podwodnych ujęć modele w skali i puste nadwozie Esprita, w którym ukryli się nurkowie. "Top Gear" poszło na całość, zbudowało podwodnego Lotusa, który pływa i jeździ o własnych siłach, nie osiada na dnie i którym Hammond w stroju codziennym wybrał się pod wodę.
Niestety budżet BBC nie pozwolił na kupienie prawdziwego Esprita i Anglicy posłużyli się w swoim szaleństwie znacznie mniej udanym w opinii rynku modelem Excel, który pojawił się w pierwszej serii w roku 1982. Lotus opracował to auto na bazie Eclata z wykorzystaniem części Toyoty. Coupe napędzane było 4-cylindrowym, umieszczonym z przodu silnikiem benzynowym, który od roku 1986 mierzył prawie 2,2 litry pojemności i rozwijał moc 183 koni mechanicznych. Wyprodukowano tylko 1327 egzemplarzy Excela, a ostatnie piętnaście sztuk opuściło zakłady Lotusa w 1992 roku.
Podwodny, zbudowany po kosztach Excel to jeden z nielicznych wynalazków "Top Gear", który naprawdę działa. Samochód wyposażono m.in. we wzmocnioną, przednią szybę z tworzywa sztucznego, stosowanego w samolotach, wysuwane, boczne stateczniki, napędzane elektrycznie stery strumieniowe z tyłu (sterowane drążkami po obu bokach kierownicy) oraz podwójną izolację przedziału pasażerskiego z paneli z włókien szklanych, która zamknęła drogę do wnętrza auta przez boczne drzwi. Do środka można dostać się tylko przez właz w dachu. Jak na łódź podwodną przystało na wyposażeniu znalazł się sonar. Zanim auto jest gotowe do zejścia pod wodę trzeba nie tylko zabezpieczyć wejście i silnik spalinowy, ale także wymienić koła na takie, w których... opony wypełniono betonem. W ten sposób rozwiązano problem balastu, który musiał równoważyć siłę wyporu.
W godzinnym programie "50 lat samochodów Bonda" wyjątkowy Excel, określony żartobliwie mianem "HMS Heath Robinson" ("HMS" czyli Her Majesty's Ship - Okręt Jej Królewskiej Mości, "Heath Robinson" - potoczne określenie na coś wymyślnego w niezbyt poważny sposób), zamienił się w łódź podwodną w zbiorniku wodnym w pobliżu Matlock. Maszyna nie zawiodła, a w środku pojawiło się tylko kilka niewielkich przecieków. Po wypełnieniu swojej misji Lotus stał się częścią ekspozycji "World of Top Gear" w Beaulieu National Motor Museum. Wystawa zbiera w jednym miejscu niemal wszystkie wynalazki "Top Gear". Znajdziemy tu między innymi sportowy pociąg TGV12 na bazie Jaguara, elektryczne pudełko Hammerhead Eagle i-thrust i samochody ze świątecznych odcinków specjalnych.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 11.11.2012
