Lamborghini znane jest przede wszystkim z wielkich, sportowych modeli, napędzanych przez potężne silniki V12. Ale przez długi czas równie ważne miejsce w ofercie marki zajmowały znacznie mniejsze auta, jak Urraco, Silhouette i Jalpa, napędzane silnikami V8, których moc sięgała 260 KM. Produkcję tego ostatniego zakończono w 1988 roku, w którym trwały już prace nad następcą. Dla nowego modelu, oznaczonego wewnętrznie jako P140, opracowano nowy silnik V10 o mocy około 372 KM. Rozwój auta prowadzono przez blisko cztery lata, ale pojazd ostatecznie nie wszedł do produkcji.
Idea budowy małego Lamborghini obok 492-konnego Diablo nigdy nie umarła. Już wczesną wiosną 1995 roku na salonie samochodowym w Genewie pokazano koncept małego coupe Cala, który został oparty na mechanizmach P140. W przeciwieństwie do poprzedniego modelu, nad którego nadwoziem pracowało studio Bertone i styliści Chryslera, kształty samochodu powstały w założonym przez Giorgetto Giugiaro, turyńskim ItalDesign. Auto debiutowało na stoisku włoskiego studia. Na wybiegu u Lamborghini znalazło się na późniejszych salonach samochodowych, między innymi w Londynie. Nazwa Cala wzięła się z dialektu piemonckiego, w którym słowo to oznaczało "popatrz na mnie!".
Stylistycznie auto odcinało się niemal całkowicie od kanciastego P140 i pod wieloma względami, a szczególnie z profilu, przypominało pomniejszone Diablo. W większości odpowiedzialny za nie Fabrizio Giugiaro dopatrywał się także nawiązań do modeli Countach (pas przedniego zderzaka) i Miura (przednie światła). ItalDesign przygotowało nie tylko nadwozie auta, ale także jego wnętrze, z którego kierowca mógł podglądać przez tylną szybę pracę przepustnicy. W środku na fotelach Recaro mieściły się dwie dorosłe osoby plus dzieci lub czworonóg na tylnym siedzisku - Cala była typowym coupe typu 2+2.
Krótszy o 70 milimetrów od Diablo samochód skrywał jeszcze kilka innych, miłych niespodzianek i detali. Jako następca Jalpy musiał mieć zdejmowany dach. I miał, a po zdjęciu można go było przechowywać za przednimi fotelami. Część dachu nad kierowcą i pasażerem, przylegającą bezpośrednio do przedniej szyby także przeszklono. Nadwozie modelu wykonano w całości z włókien węglowych, pod spodem ukryto lekką, aluminiową ramę, a w każdym z czterech rogów znalazły się wzorowane na Diablo felgi z magnezu. Wszystkie koła zawieszono niezależnie.
Cala była nie tylko propozycją wyglądu małego Lamborghini, ale w pełni sprawnym prototypem z kilkoma tylko niedociągnięciami, jak choćby zestrojenie zawieszenia czy wygłuszenie niektórych podzespołów. Wzorem P140 w pozycji centralnej znalazł się tutaj 40-zaworowy, wolnossący silnik V10 o pojemności 3,9 litrów z aluminiowym blokiem i głowicami. Przy 7,2 tysiącach obrotów na minutę silnik produkował około 400 koni mechanicznych, a przy 3,5 tysiącach obrotów 315 Nm. Jednostka współpracowała z ręczną, sześciostopniową skrzynią biegów i napędzała tylne koła.
Ważące niecałe 1,3 tony auto, z czego aż 62 procent przypadało na tylną oś, miało rozpędzać się do setki w okolicach pięciu sekund i rozwijać prędkość maksymalną 290 kilometrów na godzinę. Przekroczenie 160 km/h nie miało zajmować więcej niż 11 sekund. Na jedną tonę przypadało w przeliczeniu 310 koni mechanicznych, czyli prawie tyle samo, co w Diablo.
Niestety z powodów finansowych Ferrari F355 nie doczekało się konkurenta ze strony Lamborghini, a firma skupiła się na wprowadzeniu na rynek Diablo Roadstera. Projekt Cala po odwiedzeniu kilku salonów samochodowych, jazdach testowych między innymi w brytyjskim "Top Gear" i nielicznych poprawkach znalazł swoje miejsce w muzeum. W roku 1998 włoską firmę przejęło Audi. Niemców Cala nie interesowała, ale kilka lat później pozwolili na zbudowanie Gallardo z nowym silnikiem V10, nad którego nadwoziem pracował także Fabrizio Giugaro z ItalDesign.
Lamborghini Cala powstało tylko w jednym egzemplarzu, który rozwijano jeszcze przez jakiś czas po premierze. Stąd też niewielkie różnice na zdjęciach z różnych okresów. Te najbardziej widoczne to malowane w czarnym kolorze skrzydło, zamiast w kolorze nadwozia i dodatkowe wloty powietrza zainstalowane niezgrabnie bo bokach komory silnika. Do dzisiaj historia mogła zapomnieć o Cali, ale Lamborghini nie zapomniało. Prototyp w rękach Fabrizio Giugaro znalazł się na liście uczestników rajdu Grande Giro Lamborghini 50° Anniversario przez północne Włochy, organizowanego w maju 2013 roku z okazji 50 urodzin marki. W zwykłych okolicznościach jedyną Calę można oglądać w muzeum ItalDesign w Turynie, a tylko przy specjalnych okazjach w muzeum Lamborghini w Sant'Agata Bolonese i w muzeum Audi w Ingolstadt.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 27.12.2012
