Bezpośrednio po pierwszej wojnie światowej Alfa Romeo zapracowała sobie na opinię producenta dużych, wytrzymałych i szybkich samochodów podróżnych, które nie wymagały dodatkowej zachęty do wygrywania wyścigów na całym kontynencie. W połowie lat dwudziestych wizerunek ten został wyniesiony na nowy poziom dzięki rodzinie sześciocylindrowych modeli 6C, które zaprojektował Vittorio Jano i jego zespół. Auta te wygrywały w Mille Miglia, Spa-Francorchamps, Brooklands i wyścigach grand prix dla samochodów sportowych. Ich ewolucję w roku 1930 zakończył przeszło 100-konny model 6C 1750 Gran Sport.
W roku 1931 gotowa do wejścia do sprzedaży była nowa Alfa Romeo, ośmiocylindrowy następca serii 6C - 8C 2300. Silnik nowego modelu tylko w teorii powstał poprzez dodanie dwóch cylindrów do jednostki 6C 1750, z którą dzielił rozmiary (średnica 65 milimetrów, skok 88 milimetrów). W rzeczywistości nowa konstrukcja Jano składała się z dwóch bloków po cztery cylindry w każdym - najpierw żeliwnych, później aluminiowych - i charakteryzowała się szeregiem nowinek technicznych, które znane były głównie z wyścigowych bolidów klasy Grand Prix. Rzędowy, chłodzony wodą silnik w 8C wyposażono między innymi w suchą miskę olejową, nową sprężarkę Roots i górnozaworową głowicę z dwiema parami wałków rozrządu na każdy blok, napędzanymi przekładniami wciśniętymi między blokami. Początkowo wykorzystywano gaźniki firmy Memini, później Weber.
Tak samo, jak poprzednio samochód budowano na stalowej, drabinowej ramie z możliwością wyboru jednego z kilku rozstawów osi oraz osiami zawieszonymi na półeliptycznych sprężynach piórowych z przodu i z tyłu z amortyzatorami ciernymi i hamulcami bębnowymi. Karoserie, przeważnie dwuosobowe spidery, dla 8C 2300 produkowały w największych ilościach zakłady Zagato i Touring, obok których udzielała się również Castagna i Figoni & Falaschi.
Najbardziej nieustraszonym reprezentantem serii 8C był przygotowany specjalnie z myślą o wyścigach, odchudzony do około tysiąca kilogramów model 8C 2300 Monza, który w czasach obowiązywania wolnej formuły i później wystawiany był do zawodów grand prix. Maszyna otrzymała swoją nazwę po wygranej w debiucie w Grand Prix Włoch w 1931 roku na torze Monza, na którym prowadzili ją Giuseppe Campari i Tazio Nuvolari. Pojazd zbudowano na podwoziu z najkrótszym, 264-centymetrowym rozstawem osi oraz silnikiem z podniesionym stopniem kompresji, większymi zaworami, nowymi wałkami rozrządu, większym ciśnieniem doładowania i zapłonem realizowanym przez iskrownik zamiast cewki. Rzędowy motor o pojemności ponad 2,3 litrów przy 5,4 tysiącach obrotów na minutę dostarczał około 180 koni mechanicznych, które na tylnej osi lądowały za pośrednictwem ręcznej, 4-biegowej skrzyni. Prędkość maksymalna auta dochodziła do 220 km/h.
W roku 1932 stajnię Alfy Romeo opuścił jednoosobowy, 190-konny bolid P3 z silnikiem powiększonym do 2,65 litrów, ale przygoda 8C 2300 Monzy, która w teorii zastąpiła starszy bolid P2, trwała dalej. W roku 1933 autem zajęła się działająca samodzielnie ekipa Scuderia Ferrari, której Alfa Romeo powierzała wcześniej operacje związane ze sportami motorowymi. Udoskonalona Monza od zespołu pod wodzą Enzo Ferrari'ego dostała między innymi silnik powiększony do prawie 2,6 litrów. Maszynę wykorzystywano nie tylko do zawodów grand prix: po instalacji świateł, zderzaków, koła zapasowego i wciśnięciu do kabiny mechanika Monza mogła z powodzeniem startować w wyścigach samochodów sportowych i podróżnych.
Obok krótkiej Monzy powstała także 8C 2300 z 274-centymetrowym rozstawem osi, która wysyłana była na wyścig Mille Miglia oraz czteroosobowa wersja z 310-centymetrowym rozstawem osi na 24-godzinny wyścig Le Mans. Były to najbardziej wszechstronne i utytułowane modele w całej historii Alfy Romeo i wyścigów samochodowych w ogóle. Na koncie 8C 2300 w roku 1931 wylądowała wygrana w Grand Prix Belgii, w 1932 roku Mille Miglia, Targa Florio, Grand Prix Monako, Eifelrennen i 24-godzinne Le Mans i Spa, w 1933 roku ponownie Mille Miglia, Targa Florio, Eifelrennen, Le Mans, Spa, GP Tunisu i GP Trypolisu, a w roku 1934 Le Mans (2,6-litrowy model wygrał w tym samym sezonie w Mille Miglia). Ewolucja rodziny 8C, której silniki rozrosły się do okolic trzech litrów, trwała aż do wybuchu drugiej wojny światowej.
Produkcja 8C 2300 zakończyła się, w zależności od źródeł, na 188-207 samochodach, Monza powstała fabrycznie w nie więcej, jak dziesięciu egzemplarzach. Dzisiaj jest ich... więcej: po wojnie nie jedną sztukę 8C 2300 zmodyfikowano na podobieństwo Monzy właśnie, a przed wojną podobnym praktykom oddawała się Scuderia Ferrari, biorąca pod nóż głównie dwuosobowe spidery. W latach trzydziestych maszynę ku zwycięstwom prowadzili Tazio Nuvolari, Luigi Chinetti, Raymond Sommer, Henry Birkin, Achille Varzi, Louis Chiron, Jean-Pierre Wimille i Rudolf Caracciola - najznakomitsi zawodnicy tamtego okresu.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 04.06.2015
