Założone w 1899 roku w Mediolanie zakłady Officine Meccaniche zaczynały działalność od produkcji lokomotyw, statków, silników parowych, części do samolotów i innego sprzętu. Bezpośrednio po pierwszej wojnie światowej, w roku 1918 firma przejęła zakłady budujące automobile marki Zust, przeniosła się do Brescii i wypuściła pierwszy, osobowy model pod nazwą OM. Było nim ekonomiczne auto z czterocylindrowym silnikiem o pojemności 4,7 litrów i mocy około 30 koni mechanicznych.
Najsłynniejszy model OM wywodził się z późniejszego, czterocylindrowego Tipo 465, z którym dzielił rozmiary cylindrów: średnica 65 milimetrów i skok 100 milimetrów (w nazwie aut znalazły się liczba cylindrów i ich średnica). Był nim tourer Tipo 665 Superba z rzędową, sześciocylindrową jednostką napędową o pojemności prawie dwóch litrów, który po raz pierwszy pojawił się w 1923 roku na wystawie w Mediolanie. Chłodzony wodą, dolnozaworowy motor dostarczał początkowo 45 koni mechanicznych przy 3500 obrotów na minutę i współpracował z ręczną, czterostopniową skrzynią biegów. Auto posadzone na drabinowej ramie i zawieszone na półeliptycznych sprężynach z przodu i z tyłu przekraczało prędkość 110 kilometrów na godzinę. Karoserie różnego typu dla OM budowało przede wszystkim mediolańskie Carrozzeria Sport.
Superbę oferowano w dwóch wariantach: N z bazowym rozstawem osi oraz w skróconym S (odpowiednio 3100 i 2800 milimetrów), który nie był demonem prędkości, ale szczególnie dobrze radził sobie w zawodach długodystansowych. Podczas pokazowej, 6-dniowej, niemal nieprzerwanej jazdy po Monzie auto ustanowiło kilkadziesiąt rekordów świata! Tipo 665 już w 1925 roku wygrało w Grand Prix Trypolisu i było piąte w Targa Florio. Auto zajęło także miejsca czwarte i piąte w klasyfikacji generalnej i pierwsze w swojej klasie w 24-godzinnym wyścigu Le Mans. Taki sam wynik w Le Mans powtórzono w roku 1926, sięgając przy okazji po puchary Rudge-Whitworth Biennial Trophy dla mniejszych aut na krótszym dystansie i Index of Performance dla maszyn o najlepszych osiągach w stosunku do konsumpcji paliwa i innych środków.
W roku 1927 trzy samochody OM zapracowały na stałe miejsce marki w historii sportów motorowych: włoskie maszyny zajęły całe podium w pierwszej edycji wyścigu Mille Miglia, na cześć którego kolejne auta z serii otrzymały oznaczenie MM i liczne udoskonalenia. Zwycięską sztuką przez okolice Brescii na dystansie ponad 1600 kilometrów pędzili Ferdinando Minoia i Giuseppe Morandi, którzy pokonali trasę w czasie około 21 godzin ze średnią prędkością przeszło 77 km/h. W tym samym okresie do listy sukcesów OM mogło dopisać również drugie miejsce w Grand Prix Włoch.
Modele Superba MM wyróżniały się między innymi dwoma nowymi gaźnikami, dzięki którym moc podskoczyła do 60 KM przy czterech tysiącach obrotów na minutę, a prędkość maksymalna wzrosła do prawie 130 km/h. W roku 1928 OM zajęło drugie miejsce w Mille Miglia i wygrało w swojej klasie. W tym samym sezonie firma wygrała swoją klasę w Ulster Tourist Trophy, a w roku 1929 zdobyła drużynowy puchar podczas zawodów Brooklands Double 12 i po raz kolejny była druga w Mille Miglia (pierwsze trzy miejsca w klasie). W roku 1931 samochód OM był w 1000-milowym wyścigu trzeci. Na całym kontynencie wygrywały wtedy doładowane, co najmniej 75-konne Alfy Romeo z rodziny 6C, co pchnęło OM ku jeszcze szybszym i mocniejszym autom.
W roku 1928 model Tipo 665 rozrósł się do 2,2 litrów i we Włoszech otrzymał sprężarkę Roots, razem z którą w nazwie pojawiło się kolejne S. Równolegle kilkaset egzemplarzy modeli OM zostało wyeksportowanych do Wielkiej Brytanii, gdzie zajęły się nimi miejscowe warsztaty, przede wszystkim Rawlence & Company. Anglicy przygotowali dla Superby nową, eksperymentalną głowicę z zaworami nad cylindrami, w którą wyposażono sześć samochodów. Moc w przedziale 80-85 koni była rozwijana przy 4,5 tysiącach obrotów na minutę. Fabryczna Superba SS MM o podobnym potencjale była dodatkowo obniżona i odchudzona do około 865 kilogramów. Niestety samochody Alfy Romeo były ciągle szybsze.
OM podjęło ostatnie wysiłki na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych. W roku 1930 na trasy wyjechała seria fabrycznych modeli sportowych 2.3 S z dolnozaworowymi silnikami powiększonymi do 2,35 litrów, które ze sprężarkami produkowały 95 KM. Pojazdy te nigdy nie trafiły do sprzedaży, a kilkanaście miesięcy później firma wycofała się z produkcji samochodów osobowych i skupiła na maszynach przemysłowych oraz pojazdach użytku publicznego.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Ostatnia aktualizacja: 03.06.2015
