Samochody Porsche z rodziny 917 były sensacją torów wyścigowych końca lat sześćdziesiątych i początku lat siedemdziesiątych, a model 917K był pierwszym samochodem marki ze Stuttgartu, który przyniósł jej wygraną w 24-godzinnym Le Mans i drugim, który triumfował w 24-godzinnym wyścigu Daytona. W przypadku 917K można nawet mówić o małej produkcji seryjnej. W sumie zbudowano kilkadziesiąt egzemplarzy, a suma wszystkich ewolucji 917 różnych kategorii wyścigowych miała osiągnąć liczbę co najmniej 65 pojazdów. Wśród nich znalazło się jedno wyjątkowe 917... 917 przygotowane fabrycznie do zwykłego ruchu drogowego!
Cywilne 917 opuściło placówkę rozwojową Porsche w Weissach wiosną 1975 roku po dwóch miesiącach testów i bazowało na zbudowanym kilka lat wcześniej podwoziu numer 030, które miało za sobą krótką historię wyścigową. Był nim jeden występ na pętli Zeltweg w Austrii, znanej dziś jako Red Bull Ring, w barwach Martini International Racing Team. W aucie po raz pierwszy zastosowano wówczas ABS, system zapobiegający blokowaniu się kół podczas hamowania, który nie tylko w wyścigowych Porsche był w tamtym czasie absolutną nowością. Maszyna nie dojechała do mety i po powrocie do fabryki służyła jeszcze do różnego rodzaju testów, jak dalsze próby układu ABS. Udana współpraca z firmą Martini & Rossi, włoskim gigantem na rynku napojów alkoholowych, doprowadziła po kilku latach do przeobrażenia wycofanego z użytku 917 na auto drogowe!
Wyjątkową maszynę otrzymał sam Gregorio Rossi di Montelera, znany powszechnie jako hrabia Rossi, włoski przedsiębiorca i spadkobierca imperium marki Martini. Już w ramach pierwszej wyprawy 917 miało pokonać kilkaset kilometrów z Weissach do Paryża! W trakcie wycieczki, na którą Rossi zabrał swoją osobistą sekretarkę, samochód miał spalać średnio trzydzieści litrów paliwa na setkę i tankować tylko raz, gdzieś na granicy między Niemcami i Francją. W kolejnych latach auto było stałą sensacją francuskich dróg i pozostawało w rękach Rossi'ego aż do jego śmierci w 2003 roku, po której odziedziczył je jego syn. Oryginalne samochód zarejestrowano w... stanie Alabama w USA, gdzie panowały nieco luźniejsze przepisy i przed wjazdem do Francji wymagał skorzystania z daru przekonywania. Po 2003 roku i renowacji przesiadł się na teksańskie, a później brytyjskie tablice rejestracyjne, pozostając cały czas w użytku. Rodzina Rossi sprzedała maszynę w 2018 roku.
Co musiało się wydarzyć, aby surowe, wyścigowe 917 zostało przystosowane do poruszania się między zwykłymi samochodami? Porsche zaaplikowało tu między innymi stosunkowo prymitywne tłumiki, komplet lusterek, kierunkowskazy, klakson, osłony chłodnicy oraz zapasowe koło, które zmieściło się pod tylną pokrywą. Pojazd przemalowano na srebrny odcień o nazwie Martini Silver, a dwuosobową kabinę z kierownicą po prawej stronie wyścielono zamszem i skórą w kolorze opalonej skóry od paryskiego Hermesa. Zachowano drewnianą gałkę dźwigni zmiany biegów po prawej stronie od kierownicy oraz lekkie kluczyki. Charakterystyczna, płaska i ścięta z tyłu karoseria z unoszonymi do góry drzwiami przeszła kilka modyfikacji usprawniających chłodzenie i optymalizujących aerodynamikę. Z tyłu straszyła odsłonięta jednostka napędowa, ale zniknęły pionowe płetwy z nadkoli.
Drogowe 917 miało być jak najbliższe wyścigowemu oryginałowi. Odziedziczyło po nim 12-cylindrowego, chłodzonego powietrzem boxera o pojemności pięciu litrów, który miał gwarantować do 630 koni mechanicznych. Dla porównania: seryjne Lamborghini Countach miało w połowie lat siedemdziesiątych tylko jakieś 380 KM, Ferrari 365 GT4 BB zadowalało się 360 KM, a wiekopomne Porsche 911 Turbo pierwszej generacji zaczynało się od skromnych 260 KM. O możliwościach drogowego 917 informował wyskalowany do dziesięciu tysięcy obrotomierz, wyskalowany do 400 kilometrów na godzinę prędkościomierz i świadomość masy własnej zaledwie około 600 kilogramów (nie obowiązywała tu już minimalna masa własna, nakładana przez regulamin wyścigowych mistrzostw świata). Na jedną tonę przypadało w zaokrągleniu okrągłe tysiąc koni mechanicznych!
Drogowe 917 Rossi'ego jest najbardziej znanym i oryginalnym, ale nie jedynym. Już w 1977 roku kolejną sztukę 917 do ruchu drogowego przystosował własnymi siłami, prawdopodobnie bez żadnego udziału Porsche, pewien pasjonat z Niemiec. Samochód powstały na rozbitym podwoziu 021 zarejestrowano na kilkanaście lat użytkowania, a po zmianie właściciela w połowie lat dziewięćdziesiątych przywrócono do konfiguracji wyścigowej. Proces renowacji auta i jego bogatą historię udokumentowano w książce.
Do ruchu drogowego przystosowano również 917 na nieukończonym podwoziu 037, które pod koniec lat siedemdziesiątych zakupiły zakłady nadwoziowe Baur. Podwozie wykorzystano do zbudowania kompletnego samochodu dopiero po kilku zmianach właścicieli i pokazano go publicznie w 2004 roku. Kilkanaście lat później maszynę w malowaniu Martini Racing poddano niezbędnym modyfikacjom i zarejestrowano w Monako, posiłkując się między innymi takimi argumentami, jak zgodność techniczna z drogowym egzemplarzem przygotowanym w połowie lat siedemdziesiątych dla hrabiego Rossi'ego.
Tekst: Przemysław Rosołowski
Zamieszczone: 25.04.2016
Ostatnia aktualizacja: 20.05.2025
