Polski Fiat 518 Mazur
W dniu 21 października 1931 roku została zawarta umowa licencyjna z Fiatem, rozpoczynająca w Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie (w skrócie PZInż) małoseryjną produkcję modeli Fiata 508 oraz modeli 514, 515, 522 i 524, a także samochodów ciężarowych serii 600.
W 1933 roku włoskie zakłady Fiata wprowadziły do produkcji model 518 Ardita. Samochód ten wytwarzany był w wielu wersjach nadwozia, a jego nabywcy mieli do wyboru jeden z dwóch czterocylindrowych silników o pojemności 1758 lub 1944 centymetrów sześciennych. Model ten został w skutek rozszerzenia umowy licencyjnej z Fiatem wprowadzony początkowo do montażu, a następnie do produkcji w warszawskich zakładach PZInż.
![Polski Fiat 518 Mazur Polski Fiat 518 Mazur](/art/MR/518mazur1m.jpg)
Limuzyna klasy średniej Fiata zaczęła opuszczać zakłady PZinż w 1937 roku po dostosowaniu jej do polskich warunków drogowych pod nazwą Polski Fiat 518 Mazur. W samochodzie znalazły się między innymi nowatorskie na ówczesne czasy, dwuobwodowe hamulce hydrauliczne. Komfortowe warunki podróżowania, jakie zapewniała 518 i znaczna przestrzeń we wnętrzu pojazdu oraz zastosowana do napędu, prawie dwulitrowa wersja czterocylindrowej jednostki napędowej Fiata czyniły z tego modelu samochód aspirujący do grona pojazdów luksusowych. Na bazie modelu 518 Mazur opracowano również samochód terenowy na potrzeby polskiej armii, oznaczony jako Polski Fiat 518 Łazik.
![Polski Fiat 518 Mazur Polski Fiat 518 Mazur](/art/MR/518mazur2m.jpg)
Mazur najczęściej oferowany był przez polską fabrykę ze stalowym nadwoziem z zastosowaniem elementów drewnianych o miejscem dla pięciu lub siedmiu osób. Samochód wyposażony był w gaźnikowy, czterosuwowy, czterocylindrowy, dolnozaworowy silnik Fiata typu 118, chłodzony cieczą. Motor o pojemności skokowej 1,9 litra rozwijał przy 3600 obr/min moc 45 koni mechanicznych. Taka jednostka napędowa pozwalała na rozpędzenie maszyny do prędkości maksymalnej 110 km/h.
![Polski Fiat 518 Mazur Polski Fiat 518 Mazur](/art/MR/518mazur3m.jpg)
Niestety pomimo wielu zalet Polskie Fiaty 518 Mazur sprzedawały się znacznie gorzej, niż produkowane również w PZInż Fiaty 508. Dodatkowo na krajowym rynku pobił je produkowany w zakładach Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie Chevrolet Master - samochód dużo tańszy, mocniejszy, szybszy, przestronniejszy i nowocześniejszy konstrukcyjnie, a dodatkowo mocno reklamowany poprzez sport samochodowy i odnoszący liczne sukcesy rajdowe przed, jak i bezpośrednio po wojnie.
![Polski Fiat 518 Mazur Polski Fiat 518 Mazur](/art/MR/518mazur4m.jpg)
Krótki okres produkcyjny od 1937 do 1939 roku oraz niska popularność spowodowały, że powstała niewielka liczba wyprodukowanych w Polsce modeli 518, co w połączeniu ze zniszczeniami wojennymi czyni Polskiego Fiata 518 Mazur niezmiernie rzadkim w porównaniu do Fiata 508 uczestnikiem zlotów samochodów zabytkowych. Egzemplarz prezentowany na zdjęciach jest samochodem wyposażonym dodatkowo w niestandardowe otwarte nadwozie, co czyni go jeszcze większą atrakcją dla fanów polskiej przedwojennej motoryzacji.
Tekst i zdjęcia: Mariusz Relich